गुलाबी बोंड अळीला दूर ठेवण्यासाठी महत्वाचे तीन उपाय कोणते?

गुलाबी बोंड अळीला दूर ठेवण्यासाठी महत्वाचे तीन उपाय ! वाचा सविस्तर माहिती

Cotton Crop Bollworm : गुलाबी बोंड अळीला दूर ठेवण्यासाठी महत्वाचे तीन उपाय कोणते ! वाचा सविस्तर माहिती

Cotton Crop Bollworm :- 

गेल्या काही वर्षापासून कपाशीवर गुलाबी बोंड आळीचा प्रादुर्भाव खूप जास्त प्रमाणावर होत असल्यामुळे उत्पादनात प्रचंड प्रमाणात घट येत असून शेतकऱ्यांना खूप जास्त प्रमाणात वित्तीय फटका बसत आहे. कारण गुलाबी बोंड अळीचा प्रादुर्भाव झाल्यानंतर कितीही प्रमाणात उपाय योजना केल्या तरी सर्व निरर्थक ठरतात.कारण या अळ्या कपाशीच्या बोंडामध्ये राहुन व आतून त्या बोंडाचा गर खातात व कापसाचे प्रत खालावते. कपाशीच्या दृष्टिकोनातून विचार केला तर गुलाबी बोंड अळी ही सर्वात घातक कीटक समजली जाते.

म्हणून नुकसान टाळायचे असेल तर फवारणी शिवाय काही एकात्मिक व्यवस्थापनाच्या पद्धती अवलंबल्या तर नक्कीच फायदा मिळू शकतो. याच दृष्टिकोनातून या लेखांमध्ये आपण गुलाबी बोंड आळीला

विना

फवारणी  कसा अटकाव करता येऊ शकतो? याबद्दलची महत्त्वपूर्ण माहिती घेणार आहोत. Cotton Crop Bollworm

गुलाबी बोंड अळीचा अटकाव करण्यासाठी महत्त्वाचे उपाय

1- कामगंध सापळ्यांचा वापर-

सध्या बऱ्याच ठिकाणी पाऊस नाही किंवा कमी आहे परंतु ढगाळ वातावरण दिसून येत आहेत. अशा वातावरणामुळे बोंड आळीचे पतंग कपाशीमध्ये फिरतात. कारण या काळात खुप ठिकाणी कापसाला पाने व फुले तसेच बोंडे लागत असल्यामुळे यामध्ये या अळीचे मादी पतंग अंडी घालतात व त्यामुळे येणाऱ्या काळामध्ये गुलाबी बोंड अळीचा प्रादुर्भाव वाढण्याची शक्यता जास्त असते.

यावर नियंत्रण म्हणून कपाशीचे व्यवस्थित निरीक्षण करून गुलाबी बोंड अळी असलेल्या डोमकळ्या तोडणे व त्या जाळून किंवा जमीनीत पूर्ण नष्ट करणे हा एक चांगला पर्याय आहे. तसेच एका हेक्टरमध्ये 5 कामगंध सापळे पिकाच्या उंची पेक्षा एक ते दीड फूट उंचीवर लावणे नफ्याचे ठरते. पतंगाचे प्रमाण खुप असेल तर एक हेक्टरमध्ये आठ ते दहा कामगंध सापळे लावावेत.

2- जैविक नियंत्रण ठरेल का महत्वाचे?

जैविक कीड नियंत्रण पद्धतीमध्ये जर ट्रायकोग्रामा बॅक्ट्री हे परोपजीवी कीटक बोंडअळ्या खातात. त्यामुळे हे कीटक देखील खूप महत्त्वाचे ठरतात. तसेच दुसरे महत्त्वाचे म्हणजे जर एका एकर मध्ये 2 किंवा 3 ट्रायको कार्ड लावले तरी नफा मिळतो. परंतु कपाशी पिक 60 दिवसाचे झाल्यावर ट्रायकोकार्ड लावणे गरजेचे आहे. परंतु शेतामध्ये जर ट्रायकोकार्ड लावले तर 10 दिवस कुठल्याही प्रकारची फवारणी करू नये. हे कार्ड तुम्हाला तुमच्या विभागाच्या कृषी विद्यापीठात मिळू शकते.

3- शेतात पक्षी थांबे उभारावे-

बोंड आळीला रोखण्याचा एक सर्वात महत्त्वाचा आणि सोपा उपाय म्हणजे पक्षी थांबे लावावे हे होय. म्हणजे यावर पक्षी येवून बसतात व शेतामधील अळ्या खातात. याशिवाय 5 % निंबोळी अर्क किंवा अझाडिरेक्टिन 1500 ppm 500 ml किंवा बिव्हेरिया बॅसियाना बुरशीयुक्त जैविक कीटकनाशकाची जमिनीमध्ये ओल आणि हवेमध्ये आद्रता असताना 800 gm प्रति एकर याप्रमाणे फवारणी करावी.